نسخ خطی » طب » اختیارات بدیعی

اختیارات بدیعی

طب

تاریخ ثبت : دو شنبه 2 دي1392


تعداد بازدید : 2283


کاتب : ؟
تاريخ تصوير برداري : 1123ق.
نوع خط : نستعلیق
عناوين ديگر / مهرها : كتاب كامل است. آثار صحافی. آثار رطوبت. عناوین قرمز. گاهی حاشیه نویسی شده. ترجمه برخی عربی ها به فارسی و فارسی ها به عربی در حاشیه. در صفحه نخست: اختیارات بدیعی كه آقا سید حسن در وجه قروض مرحوم آقا سید سعید داده برداشت؛ مهر مربع: عبده سدیدی أفوض أمری إلی الله.
محل نگهداري : خصوصی
اندازه صفحات : 32*19
پيگيري : 050
توضيحات :
ملاحظات/خصوصيات : جلد: چرم قرمز.
جهت برگه : عمودي
تاريخ تصوير برداري : 13920400
مولف : زین العابدین، علی بن حسین عطار شیرازی (۷۳۰؟-۸۰۶ق.)
مترجم : -
تاريخ تاليف يا ترجمه : قرن 8 هجری
زبان : فارسی
تعداد صفحات : 481
تعداد سطر : 25
آغاز : امداد حمد بی عد و اعداد سپاس بی قیاس مبدعی را كه آثار ابداع او بر هر ورقی
انجام : و بمبالغه تمام بساید و ... بشوید و استعمال كند كه نافع باشد ان شاءالله العزیز.
تعداد آيتم : 488
کتاب شناسي :

اختیارات بدیعی

علی بن حسین انصاری، طبیبی که او را به جرأت می‌توان مشهورترین داروساز و طبیب دوره مغولان نامید. وی ملقب به حاجی زین العطار متولد سال 730 هجری قمری در شیراز است که نسب وی به شیخ عبدالله انصاری فیلسوف بزرگ قرن پنجم می‌رسد

اولین اثر وی مفتاح الخزائن است كه در سه رساله جداگانه در ادویه مفرده، ابدال و اصلاح داروها و مرکبات تألیف یافته است. «اختیارات بدیعی» دومین اثر مهم علی انصاری و مهم‌ترین کتاب وی‌ می‌باشد. گفته می‌شود این کتاب بر پایه مفتاح الخزاین نوشته شده و مولف شرح و تفصیل بیشتر و تغییراتی در فصل‌بندی کتاب اولیه داده و آن را به شاهزاده بدیع الجمال هدیه نموده است که وجه تسمیه این کتاب به اختیارات بدیعی نیز به همین دلیل است.

براساس گفتار مولف این کتاب مشتمل بر مقدمه و دو مقاله در داروهای مفرده و مرکبه می‌باشد،‌ گرچه در بعضی نسخ خطی جداولی مربوط به نام‌های داروهای مفرده نیز وجود دارد. همانطور که از کلمه اختیارات که در عنوان کتاب است بر می‌آید، این کتاب شرحی گزیده و مختصر در مورد داروهای مفرده و مرکبه است و نویسنده سعی کرده این مسئله را در شرح داروهای مختلف بر حسب اهمیت آنان رعایت نماید.

در مقاله اول نویسنده داروهای مفرده را برحسب نام‌های متداول که اغلب به زبان عربی یا معرب می‌باشند به ترتیب حروف الفبا یکایک ذکر نموده و شرح مختصری راجع به خواص دارویی آنان داده است، در مقاله دوم داروهای ترکیبی را براساس شکل دارویی و فواید درمانی در بیست باب شرح داده است. در اغلب موارد نیز نام کاشف اثر دارویی مفرده و مبتکر داروی مرکبه ذکر شده است که نشان دهنده حفظ و رعایت صدق گفتار و پرهیز از نسبت دادن یافته‌های دیگران به خود توسط نویسنده است. سنتی که در کتاب‌های فارسی بعد از وی به تدریج کم‌رنگ می‌شود.

از اختیارات بدیعی نسخ خطی و چاپ سنگی متعددی موجود است که نمایانگر استقبال و گسترش این کتاب در بین اطباء و حتی مردم عامی آن زمان می‌باشد. قدیمی‌ترین نسخه این کتاب در کتابخانه دیوان هند در بریتانیا موجود است که تاریخ کتابت آن به سال 805 هجری قمری یک سال قبل از فوت نویسنده باز می‌گردد و احتمالاً توسط فرزندش حسین بن علی انصاری نگاشته شده است.

اختیارات بدیعی (بخش مفردات)نوشته زین‌الدین علی بن حسین انصاری شیرازی با بازنویسی و تصحیح محمدرضا شمس اردکانی و فرید رمضانی در 606 صفحه توسط انتشارات چوگان در تهران و دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران منتشر شده است. مقدمه این کتاب را دکتر علی اکبر ولایتی نگاشته‌اند. منبع: بساتين

http://www.mirasmaktoob.ir/d.asp?id=11867